Jak nawyki i schematy blokują Twoje życiowe zmiany?

Świadomość swoich wzorców to pierwszy krok do zmiany – jeśli coś nie działa w Twoim życiu, być może warto przyjrzeć się schematom, które doprowadzają do tych sytuacji.

Wzorce w życiu – czym są i jak je rozpoznać?

Czym są wzorce życiowe?

Wzorce to ukryte schematy myślenia i działania, które wielokrotnie powtarzamy w różnych sytuacjach. Mogą dotyczyć:

• Relacji międzyludzkich: Powtarzający się typ osób, z którymi wchodzimy w relacje, czy problemy w związkach i przyjaźniach.
• Decyzji: Sposób podejmowania decyzji, który może prowadzić do podobnych rezultatów (np. impulsywne zakupy, unikanie trudnych rozmów).
• Sukcesów i porażek: Schematy, które warunkują nasze osiągnięcia lub trudności w realizacji celów.

Dlaczego powtarzamy te same wzorce?

• Wzorce te często mają swoje korzenie w przeszłości – nawyki z dzieciństwa, doświadczenia życiowe czy wpływ środowiska kształtują nasze zachowania.
• Nasz umysł szuka skrótów – wybieramy znajome schematy, nawet jeśli nie są one korzystne, bo komfortowo czujemy się w tym, co znamy.
• Brak świadomości powtarzalności sprawia, że popełniamy te same błędy, nie zastanawiając się nad przyczyną.

Świadomość wzorców jako narzędzie rozwoju

Dlaczego warto obserwować swoje wzorce?

1. Zrozumienie siebie: Poznanie schematów w swoim życiu pozwala zrozumieć, skąd się biorą Twoje decyzje i reakcje.
2. Lepsze wybory: Obserwacja wzorców pozwala świadomie zmieniać destrukcyjne schematy na bardziej rozwijające.
3. Przerywanie błędnego koła: Uświadomienie sobie powtarzalnych problemów to pierwszy krok do przełamania „zaklętego kręgu.”

Jak odkryć swoje dominujące wzorce?

1. Zadaj sobie pytanie: Co się powtarza?

Przypomnij sobie sytuacje, które wciąż pojawiają się w Twoim życiu, np.:

• Czy regularnie wchodzisz w te same typy konfliktów?
• Czy często tracisz motywację na podobnym etapie swoich działań?
• Czy na pewnym etapie relacji/związku powtarza się schemat problemów?

2. Znajdź wspólny mianownik

Zastanów się, co łączy te sytuacje. Odpowiedz na pytania:

• Jakie emocje towarzyszą Ci w podobnych momentach?
• Jakie działania podejmujesz? Co robisz (lub czego unikasz), co prowadzi do podobnych rezultatów?
• Czy te sytuacje mają wspólny punkt startowy?

3. Pytaj: Dlaczego tak się dzieje?

• Czy stoją za tym nieuświadomione przekonania („Nie zasługuję na sukces,” „Nie potrafię być asertywny/-a”)?
• Czy to nawyki lub lęki wpływają na powtarzające się sytuacje?

Jak zmieniać nierozwijające wzorce?

1. Zauważ swoje schematy

Świadomość wzorców to połowa sukcesu – bez niej możesz nieustannie powtarzać te same błędy bez możliwości zmiany. Uświadomienie sobie, że coś jest powtarzalne, pomaga odsunąć emocje i obiektywnie spojrzeć na swoje zachowanie.

2. Przełam blokady i przekonania

Jeśli za powtarzalnym wzorcem stoją ograniczające przekonania, pracuj nad ich zmianą. Zastąp je nowymi, które wspierają Cię w rozwoju. Przykładowo:

• Zamiast: „Nie dam rady poradzić sobie w takiej sytuacji”– pomyśl: „Mogę popełniać błędy, ale z każdym krokiem staję się lepszy/-a.”

3. Zmieniaj swoje reakcje

W chwili, gdy stoisz przed sytuacją podobną do tych, które masz na swojej „liście powtarzających się wzorców,” spróbuj świadomie wybrać inną reakcję. Przykładowo:

• Zamiast unikać trudnej rozmowy, przygotuj się do niej i podejdź do niej z odwagą.
• Zamiast wycofywać się z projektu z obawy przed porażką, podziel zadanie na mniejsze kroki i działaj.

4. Wprowadzaj stopniowe zmiany

Praca nad wzorcami nie wymaga rewolucji. Wystarczy świadomie zmieniać drobne zachowania, a z czasem zbudujesz nowy, zdrowszy schemat.

5. Korzystaj ze wsparcia

Czasami wzorce są na tyle głęboko zakorzenione, że trudno samodzielnie dostrzec ich przyczyny. W takich sytuacjach pomocne może być wsparcie psychologa, mentora lub coacha, który pomoże zobaczyć problem z innej perspektywy.

Ćwiczenie: Wypisz swoje powtarzalne sytuacje/problemy

To proste ćwiczenie ukierunkuje Cię na identyfikację wzorców i pomoże znaleźć sposób, aby zacząć je zmieniać.

Krok 1: Wypisz 3 powtarzalne sytuacje lub problemy w swoim życiu

Zastanów się nad sytuacjami, które regularnie pojawiają się w Twoim życiu, np.:

• Trudności w relacjach, np. częste konflikty z partnerami.
• Powtarzające się odkładanie rzeczy na później (prokrastynacja).
• Poddawanie się na podobnym etapie realizowania celów.

Krok 2: Poszukaj tego, co je łączy

Zadaj sobie pytania:

• Jak reaguję w takich sytuacjach?
• Jakie emocje towarzyszą mi w tych momentach?
• Czy wzorce wynikają z mojego działania, czy może ze sposobu, w jaki postrzegam te wydarzenia?

Krok 3: Co mogę zmienić?

Na podstawie swojej analizy zastanów się, jaki nowy sposób działania mógłby pomóc przełamać dany schemat. Możesz zacząć od małych kroków, np.:

• Jeśli problemem są relacje, spróbuj wyrażać swoje potrzeby i uczucia w sposób bardziej otwarty.
• Jeśli odkładasz rzeczy na później, wprowadź zasadę 5 minut – zrób choćby drobną rzecz, która przybliży Cię do celu.

 „Szaleństwo to powtarzanie tego samego działania
z nadzieją na odmienny rezultat.” – Albert Einstein

Świadomość wzorców to potężne narzędzie rozwoju osobistego. To, co powtarzasz w swoim życiu, kształtuje Twoją codzienność, relacje i przyszłość. Uświadamiając sobie te schematy i zmieniając te, które Ci nie służą, otwierasz się na nowe możliwości, lepsze wybory i większą satysfakcję z życia.

Pamiętaj – zmiana nie musi być natychmiastowa. Wystarczy mały krok, który z czasem stanie się początkiem nowego, lepszego wzorca. Obserwuj siebie, bądź szczery/-a wobec swoich nawyków i zacznij działać, aby tworzyć życie, o jakim marzysz.